piątek, 27 grudnia 2024

Rodowód nazwisk Chomiuk i Chwedoruk

 Rodowód nazwisk Chomiuk i Chwedoruk

 

W Polsce nazwisko "Chomiuk" jest stosunkowo rzadkie, z około 1 290 osobami je noszącymi i związane jest głównie z naszym rejonem, szczególnie w takimi miastami jak Biała Podlaska, Międzyrzec Podlaski, Lublin, Świniarów i Łosice [Nazwiska Polskie Chomiuk - nazwiska-polskie.pl]

 


 

Najwięcej osób o nazwisku Chomiuk mieszka w Białej Podlaskiej (99), Warszawie (38), Wrocławiu (38), Międzyrzecu Podlaskim (36), Lublinie (32), Świniarowie (31), Łosicach (23), Orchówku (22), Rudzie Śląskiej (20), Sosnówce (19), Białymstoku (18), Łęcznej (18), Parczewie (17), Porosiukach (17), Wygnankach (17), Bydgoszczy (16), Rybniku (14), Inowrocławiu (12), Siedlcach (12), Szachach (12), Debrznie (11), Jabłoniu (11), Jeleniej Górze (11), Mordach (11), Werpolu (11), Wandopolu (10), Nowym Stawie (9), Świdniku (9), Chełmie (8), Samowiczach (8), Starej Kornicy (8), Krakowie (7), Olsztynie (7), Ossówce (7), Przyłęgu (7), Bezwoli (6), Czosnówce (6), Derewicznej (6), Dębnie (6), Dzierżoniowie (6), Kąkolewnicy Południowej (6), Klukowszczyźnie (6), Milanowie (6), Ossowej (6), Witorożu (6), Golice-Kolonii (5), Górkach (5), Hańsku Pierwszym (5), Horodyszczu (5), Kaczorach (5), Kamiennej Górze (5), Kątach Wrocławskich (5), Konstantynowie (5), Koroszczynie (5), Kownatach (5), Łukowie (5), Michowie (5), Mysłowicach (5), Ostrówkach (5), Płocku (5), Pratulinie (5), Sławie (5), Tychach (5), Woźnikach (5), Wólce Krzymowskiej (5), Wólce Nosowskiej (5), Żorach (5), Bednarzówce (4), Bielsku Podlaskim (4), Bokince Pańskiej (4), Brudnie (4), Brwinowie (4), Czuchlebach (4), Gorzowie Wielkopolskim (4), Kolano-Kolonii (4), Koninie (4), Koszalinie (4), Lisewie (4), Mielcu (4), Mrągowie (4), Otwocku (4), Pogorzelcu (4), Puławach (4), Rajszewie (4), Siemiatyczach (4), Siemichoczu (4), Szczecinie (4), Terespolu (4), Ustce (4), Zabrzu (4), Jakówkach (3), Jankach (3), Miłkowie (3), Poznaniu (3), Pasłęku (2), Bordziłówce Starej (1), Brzezinach (1), Kiełczowie (1), Komarówce Podlaskiej (1), Olędrach (1), Oławie (1), Opolu (1), Podedwórzu (1), Porajowie (1), Przegalinach Małych (1), Ruskowie (1), Sławacinku Starym (1), Sokółce (1), Walimku (1), Witnicy (1). [https://nazwiska-polskie.pl]

W Polsce nazwisko "Chomicz" jest bardziej rozpowszechnione, z około 1 876 osobami je noszącymi [Nazwiska].

Województwa z największą liczbą osób o tym nazwisku to Podlaskie (335), Dolnośląskie (219) i Lubelskie (189.

Jaka jest etymologia tego nazwiska ? Nawet dla nosicieli tych nazwisk znaczenie nazwiska jest obce, przyjmują zazwyczaj pochodzenie nazwiska od … chomika,

Nazwisko "Chomiczuk" wywodzi się z języka wschodniosłowiańskiego i jest charakterystyczne dla terenów wschodniej Polski, zwłaszcza Lubelszczyzny. Jest to forma patronimiczna, co oznacza, że wskazuje na pochodzenie od przodka o imieniu "Choma" – wschodniosłowiańskiej wersji imienia Tomasz. Imię Tomasz pochodzi z aramejskiego "toma", oznaczającego "bliźniak". Sufiks "-czuk" pełni funkcję patronimiczną, wskazując na "syna Chomy" lub "potomka Chomy".

Warto zauważyć, że nazwiska z sufiksem "-czuk" są typowe dla wschodnich regionów Polski oraz obszarów Ukrainy i Białorusi, co odzwierciedla historyczne i kulturowe powiązania tych terenów.

Imię "Foma" jest męskim imieniem rosyjskim, pochodzącym z greckiego "Θωμάς" (Thomas). Wywodzi się ono od aramejskiego słowa "toma" (תאומא), które oznacza "bliźniak". W chrześcijańskim kalendarzu liturgicznym imię to jest przede wszystkim związane z apostołem Tomaszem, który głosił Ewangelię w Partii, Indiach i Persji

Podobnie nazwisko "Chwedoruk" wywodzi się z języków wschodniosłowiańskich i jest charakterystyczne dla wschodnich regionów Polski, zwłaszcza województwa lubelskiego i mazowieckiego. Pochodzi od imienia "Chwiedor" lub "Fiedor", które są wschodniosłowiańskimi formami imienia Teodor. Imię Teodor ma swoje korzenie w języku greckim, gdzie "Theodoros" oznacza "dar od Boga" (od słów "Theos" – Bóg i "doron" – dar).[Nazwiska]

Sufiks "-uk" w nazwisku pełni funkcję patronimiczną, wskazując na pochodzenie od przodka o imieniu Chwiedor lub Fiedor, co można interpretować jako "syn Chwiedora" lub "potomek Chwiedora". Tego rodzaju sufiksy są typowe dla nazwisk pochodzących z terenów wschodniosłowiańskich. [Nazwiska]

Według danych Instytutu Języka Polskiego PAN, nazwisko "Chwedoruk" nosi w Polsce 994 osoby, z czego najwięcej zamieszkuje województwa lubelskie (464 osoby) i mazowieckie (389 osób). Największe skupiska osób o tym nazwisku znajdują się w powiatach bialskim i łosickim. [Nazwiska]

Podsumowując, nazwisko "Chwedoruk" jest przykładem patronimicznego nazwiska o wschodniosłowiańskich korzeniach, związanego z imieniem Teodor, i jest charakterystyczne dla wschodnich regionów Polski.

W starożytności litera Taw miała dwa warianty wymowy: szczelinowy i wybuchowy. Dziś wariant szczelinowy zniknął; wymawiano go jak angielskie "th" w słowie "thin". Litera "Taw" trafiła do alfabetu greckiego jako theta (Θ, θ), której nazwa to "teta" (gr. θήτα). W nowogreckim nazywa się "fita" (dokładniej [θita]). W Międzynarodowym Alfabecie Fonetycznym grecka litera theta przedstawia bezdźwięczny dźwięk szczelinowy zębowy. Po przejściu do cyrylicy przekształciła się w literę "fita". W tradycji południowosłowiańskiej (do której należał także starosłowiański) wymawiano ją jako [t]. W staroruskich i cerkiewnosłowiańskich tekstach rosyjskiego pochodzenia zawsze wymawiano ją jako [f] i mniej więcej do połowy XVII wieku używano jej jako wariantu litery F (fert), niezależnie od etymologii. Ponieważ Pismo Święte trafiło do Rosji z Bizancjum, gdzie do tekstów biblijnych używano języka greckiego, wymowa imienia "Teom" przekształciła się w "Foma". [https://otvet.mail.ru/]

W języku greckim litera theta (Θ, θ) reprezentuje dźwięk zbliżony do angielskiego bezdźwięcznego "th" w słowie "think" [Wikipedia]. W polskiej transliteracji i transkrypcji greckich wyrazów theta jest zwykle oddawana jako "t". Przykładowo, greckie imię Θωμάς (Thomas) jest transliterowane jako "Tomasz". W przypadku imienia Θωμάς, litera theta jest transliterowana jako "t", a nie "ch". Dlatego poprawna polska forma tego imienia to "Tomasz". Nie ma uzasadnienia dla zamiany "th" na "ch" w tym kontekście.

 A propos, litera "beta" kiedyś była wymawiana jako [v], a litera "epsilon" jako [i], dopóki nie znaleziono starożytnego tekstu opisującego życie pasterza i jego stada owiec. Dopiero wtedy spory dotyczące wymowy tych liter ustały, ponieważ owce i barany nawet w starożytnej Grecji nie mogły krzyczeć "wi", tylko "be".

Głoska „f”  była obca językowi prasłowiańskiemu, a w języku polskim znalazła się dzięki zapożyczeniom z języków germańskich i łaciny. W najstarszych zapożyczeniach zastępowana przez [p] lub [b], np. niem. Farbe → pol. barwa. [wikipedia]. To tłumaczy, dlaczego nasi przodkowie nie przyjmowali formy Foma i Fiodor, lecz Choma i Chwedor.

 

piątek, 11 października 2024

Konkurs: Wspomnienia Dziadka lub Babci

 

Post „Nowe życie chatki - dawny zakład fryzjerski Orzechowskiego” z dnia 4 października 2024 roku, spotkał się z dużym zainteresowaniem i wywołał falę pięknych wspomnień w komentarzach:

„Miło oglądać zabytki i zarazem wspomnienia”, 

„Wcześniej mój pradziadek miał tu swój sklep, a w budynku obok, gdzie teraz jest BD kebab, znajdowała się wytwórnia wód sodowych”, 

„Zakład fryzjerski Orzechowskiego, a później sklepik z różnymi bibelotami i ciuchami w latach osiemdziesiątych robił furorę”, 

„W środku wisiała tabliczka: 'Jesteś zadowolony, powiedz drugiemu. Jeżeli nie, powiedz mnie.'”

 

Komentarze te pokazują, jak wiele osób czuje silną więź z historią naszego miasta. Wspomnienia przodków – dziadków i babć – odgrywają ważną rolę w kształtowaniu naszego lokalnego dziedzictwa i tożsamości. Zainspirowany tymi refleksjami, postanowiłem ogłosić konkurs na Wspomnienia Dziadka lub Babci, abyśmy mogli podzielić się rodzinnymi historiami i pielęgnować naszą wspólną przeszłość.

Serdecznie zapraszam wszystkich do udziału w konkursie. Szczegóły znajdziecie w załączonym regulaminie. Niech nasze wspomnienia przetrwają pokolenia!

„Mój Terespol” - Administrator

Regulamin:




piątek, 4 października 2024

Stara chata na ul. Wojska Polskiego

 Nowe życie chatki - dawny zakład fryzjerski Orzechowskiego. Zdjęcia z 2016 roku i aktualne.







Zdjęcie i komentarz p. Wojciecha Wasiluka: Wcześniej mój pradziadek miał tu swój sklep 😀, a w budynku obok, czyli tam gdzie znajduje się BD kebab - była wytwórnia wód sodowych.




poniedziałek, 14 sierpnia 2023

Ławeczka Andrzeja Baja

 

4 lata temu opublikowałem tu artykuł, w którym opisałem losy przedwojennego burmistrza Terespola – Andrzeja Baja. Artykuł dał inspirację do uhonorowania zasłużonego dla miasta burmistrza – w dniu 13 sierpnia 2023 przy ul. Wojska Polskiego 130 została odsłonięta jego ławeczka.

Autor na ławeczce z Andrzejem Bajem


O Andrzeju Baju można poczytać również w mojej książce zatytułowanej „Mojej Blogowanie”. Spis treści te książki:

1.      Co to jest blogowanie?

2.       Moja Portugalia

3.      Luiz Vaz De Camoes – piewca narodu portugalskiego

4.      Tricanas de Coimbra

5.      Mój Terespol - Terespol nad Bugiem?

6.      Taras widokowy na Bugu w Terespolu

7.      Ogórki terespolskie

8.      Major Władysław Jaskólski

9.      80 lat Hal Targowych w Terespolu

10.  Andrzej Bay – burmistrz Terespola 1935‑1939

11.  Horodyszcze

12.  Ulica Graniczna w Terespolu

13.  Łut szczęścia

14.  Moja Białoruś - Białoruś, ojczyzno moja!

15.  Moja wokanda

16.  Firlejka

17.  Polska Wschodnia – problemy z nieuregulowaną własnością

18.  Moja genealogia

19.  Jan Frąckowiak – syn ziemi nowotomyskiej

20.  Jan Frąckowiak – kawaler orderu Virtuti Militari

21.  Franciszek Philips – żołnierz armii Andersa

22.  Światowid

23.  Ugartsthal

24.   Moje hobby – filatelistyka

 

Jestem również autorem notki biograficznej o Andrzeju Baju i majorze Władysławie Jaskólskim w wikipedii oraz powiązanej z A. Bajem notki o miejscowości Horodyszcze. Książka do kupienia na olx i ebay.

 

czwartek, 23 lutego 2023

Dubów, Studzianka, Koszoły i Dokudów - nasi przodkowie na portalu internetowym Polska1926

 ©Andrzej Philips


Portal https://polska1926.pl/ to prezentacja jednego z największych imiennych spisów społeczeństwa międzywojennej Polski. Wśród 5,5 mln podpisów niemal każdy z nas może odnaleźć swojego bliskiego. Możliwość poznania fragmentu rodzinnej historii, przy jednoczesnym szerszym spojrzeniu na społeczeństwo II RP i włączeniu m.in. osób prywatnych, nauczycieli, uczniów, przedstawicieli organizacji pozarządowych, samorządów, do wspólnego opowiadania o 100 latach polskiej niepodległości, stanowi główną ideę projektu. 5,5 mln podpisów, to może być tyle samo jednostkowych historii pozwalających spojrzeć w przeszłość, by zrozumieć teraźniejszość i być ważną nauką na przyszłość. Zachęcamy do poszukiwania bliskich, uczniów Państwa szkół, dawnych mieszkańców miejscowości bliskich czy tych dalszych i prosimy o pomoc w odczytywaniu ich podpisów i opowiadaniu ich historii!

Sto lat temu, dzięki staraniom m.in. Ignacego Paderewskiego, USA nie tylko uznały polską państwowość za warunek pokojowego ładu w Europie (13. punkt programu pokojowego Prezydenta Woodrowa Wilsona przewidywał odrodzenie niezawisłego państwa polskiego), ale także udzieliły II RP wsparcia materialnego o wartości około 200 milionów dolarów. Amerykańska misja humanitarna, której przewodził przyszły prezydent USA Herbert Hoover, realnie przyczyniła się do utrzymania przez Polskę dopiero co odzyskanej niepodległości. W 150. rocznicę ogłoszenia amerykańskiej Deklaracji Niepodległości naród polski postanowił podziękować narodowi amerykańskiemu za tę pomoc. Między kwietniem a lipcem 1926 r. zebrano w całym kraju 5,5 miliona podpisów pod Deklaracją Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych.

Tzw. adres dziękczynny jest wyjątkową kolekcją nie tylko ze względu na skalę oraz zaangażowanie sygnatariuszy. 5,5 miliona podpisów mieszkańców II RP: Polaków, Żydów, Ukraińców i Niemców, to blisko 20 procent ludności kraju w 1926 roku. Wewnątrz II RP powstał swoisty zbiorowy portret społeczeństwa. W trakcie akcji zbierania podpisów miał miejsce przewrót majowy. Pogrążone w politycznym zamęcie społeczeństwo polskie potrafiło stworzyć dokument unikatowy, nie tylko w relacjach polsko-amerykańskich. Delegacja II RP zawiozła do Waszyngtonu i złożyła na ręce prezydenta Calvina Coolidg'a 111 tomów z ponad 30 tysiącami stron, gdzie podpisy – od najwyższych władz państwowych po najmłodsze piszące dzieci – opatrzone były grafikami wybitnych polskich plastyków. Oryginał, złożony w Bibliotece Kongresu USA, zniknął z czasem z pamięci Polaków, a także z dyplomatycznych relacji obu krajów.

 Poniżej prezentuję wybrane podpisy uczniów ze szkoły w Gminie Łomazy:  Dubów, Studzianka, Koszoly i Dokudów (gmina Biała Podlaska).

 

Szkoła w Dubowie[1]

Zachęcam do samodzielnego wyszukiwania swoich przodków na portalu Polska1926.  Wyszukiwać  można po nazwisku lub po nazwie miejscowości.

Chętnie służę również pomocą.

Dwuklasowa szkoła powszechna w Dubowie



Podpisy na stronie:  Zofia Gołowienko , Janina Rumbowicz , Leonard Krupczak , Franciszek Besaraba , Stanisław Demidowicz , Jan Hawryluk , Jan Łukaszuk , Piotr Wróbel , Stanisław Wróbel , Stanisław Makaruk , Jan Charkiewicz , Władysław Maliszewski , Antoni Łukaszuk , Helena Bandzarewicz , Mania Demidowicz , Janina Demidowicz , Janina Hordejuk , Paulina Junkiewicz , Stanisława Kukawska , Zofia Kukawska , Franciszka Korzeniewska , Leokadia Melaniuk , Fela Makaruk , Regina Słupecka , Mania Wróbel , Michalina Wróbel , Adela Zasadzka , Mania Ignatiuk , Jan Demidowicz , Janina Trochymiuk , Maria Janewa , Wacława Pietruszka , Leokadia Junkiewicz , Józefa Łukaszuk , Albina Demidowicz , Róża Melaniuk , Sabina Jarząbkowska , Stanisława Junkiewicz

 

Dwuklasowa szkoła powszechna w Studziance

 

Podpisy na stronie: Feliks Pirogowicz , Bolesław Hornowski , Feliks Pirogowicz , Leonard Krupczak , Stanisław Janowicz , Romuald Bajrulewicz , Jan Chwedaczuk , Bolesław Hornowski , Michał Rozwadowski , Piotr Panasiuk , Kazimierz Stanielewicz , Antoni Owczaruk , Jan Murawski , Stefan Dawidiuk , Piotr Chrystowski , Piotr Szulc , Helena Kowalewska , Marianna Rozwadowska , Gertruda Szenejko , Albertyna Panasiuk , Helena Szenejko , Stanisława Ejsmont , Michalina Kowalewska , Marianna Zając , Anna Nowak , Jadwiga Głowacka


Jednoklasowa szkoła powszechna w Dokudowie

Podpisy na stronie: Leonard Krupczak , Maria Weremko , Nadzieja Szydłowska , Dominika Szydłowska , Janina Czaranowska , Stefania Szostak , Barbara Tikałowicz , Anastazja Bułaska , Anna Kurjanik , Maria Czech , Zoja Jarmoszewicz , Stefania Wakulska , Piotr Doroszewicz , Filip Czech , Czesław Weremko , Moszek Fogel , Piotr Niedźwiedź , Franciszek Gurynowicz , Stefan Paszkiewicz , Grzegorz Szydłowski , Jan Lewkowicz , Jan Tikałowicz , Aleksander Protasiewicz

Dwuklasowa szkoła powszechna w Koszołach

 

Podpisy na stronie: Maria Kruszyńska , Stanisław Kruszyński , Leonard Krupczak , Bolesław Szutko , Władysław Cydejko , Paulina Gruszka , Jadwiga Gruszka , Maria Komarzeniec , Maria Semeniuk , Leokadia Semeniuk , Rozalia Sydorowicz , Balbina Demczuk , Feliks Nazarewicz , Feliks Bielecki , Józef Demczuk , Maria Makowska , Maria Nazarewicz , Jadwiga Nazarewicz , Paulina Remesz , Janina Łojewska , Feliks Łojewski , Bronisław Szutko , Franciszek Cydejko , Jan Kulicki , Jan Mackiewicz , Balbina Semeniuk , Bolesława Filipiuk , Marianna Arseniuk , Hipolit Bańkowski , Jakub Kulicki , Józef Cydejko , Jan Zawadzki , Feliks Czubelski , Jan Mackiewicz , Jadwiga Makowska , Paulina Cydejko , Janina Kulicka

 Artykuł podlega prawom autorskim - korzystanie wymaga podanie autora i źródła artykułu

[1] zdjęcie autorstwa Loraine https://commons.wikimedia.org