TERESPOL

niedziela, 9 listopada 2025

Nasi przodkowie - uczniowie z Terespola, Łobaczewa i Samowicz

Podpisy przodków. Uczniowie z Terespola, Łobaczewa i Samowicz na Deklaracji Podziwu i Przyjaźni dla USA

©Andrzej Philips

Na moim blogu „Terespol” opublikowałem 23 lutego 2023 roku artykuł pt. „Dubów, Studzianka, Koszoły i Dokudów – nasi przodkowie na portalu internetowym Polska1926”. Przedstawiłem w nim historię Deklaracji Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych oraz zamieściłem podpisy złożone przez uczniów szkół w Dubowie, Studziance, Koszołach i Dokudowie.

Poniżej prezentuję podpisy uczniów ze szkół w Terespolu, Łobaczewie Małym i Samowiczach. Warto zaznaczyć, że Liceum w Łobaczewie (obecnie w Terespolu) w tamtym czasie jeszcze nie istniało.

Inicjatywy budowy szkół w okresie międzywojennym[1]

W październiku 1936 roku mieszkańcy wsi Łobaczew (gmina Kobylany) podjęli inicjatywę budowy szkoły. Pomysł poparł zarząd gminy, który przeznaczył na ten cel kilkadziesiąt tysięcy złotych. Niestety, Wydział Powiatowy nie zatwierdził uchwały Rady Gminy ze względu na jej zadłużenie. Mimo to w lipcu 1937 roku walne zgromadzenie przedstawicieli gromad podjęło uchwałę o opodatkowaniu się mieszkańców na rzecz budowy. Rolnicy mieli płacić po 1 zł od hektara gruntu, a osoby utrzymujące się z zawodów nierolniczych – 1% od dochodów. Mieszkańcy sami zwieźli piasek i kamień, wykopali rowy pod fundamenty oraz opodatkowali się na zakup cegły. Dzięki ofiarności lokalnej społeczności jesienią 1937 roku zalano fundamenty. Planowano budowę piętrowego budynku z 10 salami lekcyjnymi, biblioteką, szatniami i mieszkaniami dla nauczycieli. Do wiosny 1938 roku kontynuowano prace, a jesienią 1938 roku budynek został pokryty dachem. We wrześniu 1939 roku znajdował się w stanie surowym.

Również w Terespolu istniały problemy lokalowe w edukacji. Szkoła Podstawowa mieściła się początkowo w drewnianym budynku koło kościoła, który okazał się zbyt mały, by pomieścić wszystkich uczniów. Utworzono więc kilka punktów filialnych – w połowie lat 30. zajęcia odbywały się w pięciu budynkach rozsianych po mieście. Do celów szkolnych zaadaptowano m.in. budynek przy obecnych ulicach Czerwonego Krzyża i Wojska Polskiego (tzw. Kamczatka).

Budynek Szkoły Podstawowej w Terespolu ok. 1937 r.

Dawny budynek Szkoły Podstawowej w Terespolu (2014 r.)

Trudne warunki lokalowe skłoniły uczniów, rodziców i nauczycieli do domagania się budowy nowego gmachu szkolnego. Inicjatywę wspierał kierownik szkoły Zygmunt Kwiatkowski oraz władze miasta z burmistrzem Andrzejem Bajem. 18 czerwca 1936 roku Rada Miasta podjęła uchwałę upoważniającą Zarząd Miejski do niezwłocznego rozpoczęcia budowy. W sierpniu tego samego roku przekazano pod budowę plac przy siedzibie zarządu miasta.

Główną przeszkodą był brak funduszy. Miasto przeznaczyło znaczne środki na oświetlenie elektryczne i budowę hal targowych. Do pomocy finansowej włączyli się rodzice i uczniowie, którzy założyli Koło Uczestników Towarzystwa Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych i organizowali zbiórki pieniężne. Powołano także Komitet Budowy Szkoły, który zebrał około 4000 zł z dobrowolnych ofiar. Dodatkowo na budowę przeznaczono dochody ze sprzedaży czterech placów miejskich oraz fundusze pozostałe z budowy rzeźni, co łącznie dało kwotę ponad 30 000 zł. Planowano także sparcelowanie i sprzedaż 65 morgów pastwiska, co miało przynieść co najmniej 100 000 zł. Pierwsze prace budowlane rozpoczęto w sierpniu 1938 roku, jednak wybuch II wojny światowej uniemożliwił ich ukończenie – do września 1939 roku zdążono zalać jedynie fundamenty.

Pod Deklaracją Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych widnieją nazwiska, których rodziny żyją do dziś w Terespolu, Łobaczewie, Samowiczach i innych okolicznych miejscowościach. Dokument ten stanowi wspaniały materiał do badań genealogicznych, pozwalający na odtworzenie losów mieszkańców tych ziem w okresie międzywojennym.

Terespol - Siedmioklasowa szkoła powszechna

Podpisy na stronie:

W. Szczepański, nieczytelny podpis, Leonard Krupczak, B. nieczytelny podpis, S. Jędrzejowska, nieczytelny podpis, nieczytelny podpis, E. Różycka, R. Zając, M. Bosacki, P. Kozerski, P. Sebastjaniuk, L. Cwejbaum, J. Rola, B. Dyszkowski, M. Koźlicki, A. Mazur, M. Cwejbaum, Jan Łucyk, W. Żuk, M. Imberg, J. Przytocka, A. Karpusiewicz, W. Malicki, K. Michaluk, J. Danilewicz, J. Michalczuk, J. Janczuk, P. Konikowski, T. Marczewski, P. Misiejuk, W. Mróz, S. Okseniuk, A. Pietraszuk, S. Rozwadowski, J. Sałtrukiewicz, J. Siwiński, S. Stepczuk, W. Stodolski, P. Antoniuk, S. Koncewicz, G. Rajzman, J. Staszczuk, A. Bonin, S. Lebenbaum, H. Rola, T. Goldgard, A. Majewska, M. Semczuk, K. Gonczarowski, J. Jakuszko, F. Tyburczy, M. Neroj, M. Dąbrowski, S. Stodolski, C. Krynicz, Z. Lao, J. Paciej, Z. Fedoruk, M. Marczewski, K. Rewczuk, C. Zaremba, F. Dejneko, K. Fedorowicz, R. Melaniuk, F. Muszyńska, A. Kaczorowska, I. Bronstein, B. Goldgard, B. Tyburczy, J. Garbacka, B. Ostrowska, H. Denicka, H. Gryniewicz, I. Garbacka, J. Sawicka, Z. Klimecka, M. Jakuszko, B. Kaczorowski, K. Szpilar, W. Pietkiewicz, J. Samociuk, T. Ratyński, J. Kuć, F. Poleszczuk, M. Makowski, W. Raczkowski, K. Jaśkiewicz, S. Romanowicz, E. Klimowicz, Z. Domański, P. Markiewicz, K. Lutyński, K. Mazur, N. Rosolski, G. Lański, T. Chodziński, J. Glińska, W. Trzeciak, L. Tarasiuk, L. Lieberman, D. Melnik, Z. Kowalesiuk, T. Witkowicz, I. Goldgard, A. Żuk, K. Żuk, M. Zonszajn, K. Jakuszko, J. Kuras, S. Wawrzyniak, J. Nowicka, W. Tyburczy, E. Staszczuk, S. Aleksandruk, S. Zaręba, W. Pilski, F. Lański, K. Nowik, Z. Baszyński, W. Czyżewski, A. Chodziński, E. Pawlik, C. Wichowski, M. Babkiewicz, Ślepczuk, Goldgard, Apel, Tyburczy, Leonienko, Plewa, Majewska, Perelmuter, Cegłowska, Andrzejek, Sieniawska, Krynicz, Mazur, Feldman, Chodzińska, Stodolska, Korman, Orszulak

Łobaczew Mały - szkoła powszechna

Podpisy na stronie:

Janina Wątroba, Leonard Krupczak, Eugeniusz Oleszczuk, Franciszek Dragun, Ludwik Androsiuk, Jan Żeszczuk, Stanisława Knigawka, Adela Trofimuk, Teofila Michalczuk, Ludwik Zaremba, Sabina Zmińczuk, Janina Panasiuk, Stanisława Michalczuk, Jan Łastowski, Bronisław Oleszczuk, Mieczysław Semczuk, Kazimierz Dejneko, Władysław Androsiuk, Mikołaj Kuźko, Jan Oleszczuk, Wacław Wojarnik, Wincenty Wojarnik, Antoni Dejneko, Jan Knigawka, Franciszka Pietraszuk, Wacław Knigawka, Józef Pietraczuk, Aleksander Oleszczuk, Helena Grygorowicz, Bronisława Panasiuk, Weronika Wojarnik, Anna Romaniuk, Władysław Mikołajczyk, Bronisław Dragun, Sergiusz Sukow, Jerzy Sukow

Samowicze - Dwuklasowa szkoła powszechna

Podpisy na stronie:

T. Buczyło, nieczytelny podpis, Leonard Krupczak, Kazimierz Aleksandruk, Stanisław Pietraszuk, Bronisława Antoniuk, Hieronim Meszuk, Piotr Gawryluk, Franciszek Sepczuk, Kazimierz Pietraszuk, Jan Pietraszuk, Agata Łozak, Regina Łozak, Stanisława Łozak, Paulina Denicka, Weronika Buczyło, Albina Sepczuk, Franciszka Buczyło, Balbina Mikitczuk, Kazimiera Łozak, Janina Pietraszuk, Józef Meszuk, Bronisława Piasecka, Zygmunt Meszuk, Jadwiga Pawluczuk, Franciszka Żuk, Karolina Łozak, Janina Pietraszuk, Stanisław Denicki, Karol Usik, Jakub Gawryluk, Zygmunt Aleksandruk, Jadwiga Żuk, Bolesław Parafiniuk, Stanisław Antoniuk, Stanisław Żuk, Walenty Parafiniuk, Franciszka Potapczuk, Aniela Aleksandruk, Edward Sepczuk, Agata Artymiuk, Ludwik Semeniuk, Bernard Neścioruk, Paulina Usik, Franciszek Pietraszuk, Bronisław Zaremba, Franciszka Karpiuk, Janina Aleksandruk, Paweł Parafiniuk, Michalina Guzik, Antoni Antoniuk, Janina Łozak, Franciszek Stasiuk, Konstanty Potapczuk

Artykuł podlega prawom autorskim - korzystanie wymaga podanie autora i źródła artykułu

[1] Korzeniewski Bogusław, Danieluk Alicja, Zarys historii Liceum Ogólnokształcącego im. Bohaterów Warszawy w Terespolu, Terespol 2009.

piątek, 15 sierpnia 2025

Dlaczego warto spisywać wspomnienia o bliskich?

Post „Nowe życie chatki - dawny zakład fryzjerski Orzechowskiego” z dnia 4 października 2024 roku, spotkał się z dużym zainteresowaniem i wywołał falę pięknych wspomnień w komentarzach.

Inspirowany tymi komentarzami ogłosiłem konkurs na wspomnienia o dziadkach i babciach. Niestety, nikt się nie zgłosił. To smutne, ale też ważna lekcja – pokazuje, jak szybko zapominamy o przeszłości. A przecież każda rodzina ma historię, która zasługuje na to, by ją ocalić.

Dlaczego warto spisać wspomnienia?

1. Bo za 50 lat nikt już nie będzie pamiętał

Twoi pradziadkowie byli kiedyś młodzi, mieli marzenia, przeżyli wojny, miłości, radości i trudne chwile. Dziś często znamy tylko ich imiona i nazwiska. Czy Twoje wnuki będą wiedziały cokolwiek o Twoim życiu?

2. Bo internet nie jest wieczny

- Zdjęcia na Facebooku znikają, gdy konto zostanie usunięte.

- Strony internetowe przestają istnieć.

- Dyski twarde się psują, a pendrive’y gubią.

Tymczasem zapisane historie w zeszycie, wydrukowane w książce lub nawet wysłane mailem do rodziny – przetrwają.

3. Bo to ostatni moment, by zapytać

Twoi dziadkowie lub rodzice jeszcze żyją? Zapytaj ich o przeszłość, zanim będzie za późno. Za 10 lat możesz żałować, że nie zadałeś tych pytań.

4. Bo to buduje rodzinne więzi

Gdy dzieci i wnuki czytają o tym, jak ich przodkowie radzili sobie w trudnych czasach – uczą się siły, pokory i wdzięczności. To nie tylko opowieści – to lekcja życia.

Jak zacząć?

Nie musisz pisać książki. Wystarczy:

✔ Nagraj rozmowę – telefonem lub dyktafonem.

✔ Zrób zdjęcia starym dokumentom – legitymacjom, listom, pocztówkom.

✔ Spisz najważniejsze daty i wydarzenia – gdzie ktoś się urodził, kim był, co przeżył.

Nie czekaj, aż będzie za późno. Twoje wspomnienia są skarbem – dla Ciebie, Twoich dzieci i przyszłych pokoleń.

Czy masz w rodzinie jakieś niezwykłe historie? Podziel się w komentarzach – może kogoś zainspirują!

piątek, 8 sierpnia 2025

Pochodzenie i znaczenie nazwiska Chwesiuk

Nazwisko Chwesiuk ma wyraźne wschodniosłowiańskie korzenie i jest związane z imionami pochodzenia greckiego.

1. Podstawa *Chwe-ś* – to skrócona, spieszczona forma imienia Chwiedor, które jest wschodniosłowiańską wersją imienia Fiodor (Фёдор) lub Fiedor.

2. Imię Fiodor/Fiedor – pochodzi od greckiego Theodoros (Θεόδωρος), co oznacza "dar Boga" (*Theos* – "Bóg" + *doron* – "dar"). W łacinie odpowiednikiem jest Theodorus.

3. Formant *-iuk* – typowy dla nazwisk ukraińskich i białoruskich, oznacza przynależność rodzinną (np. "syn Chwiedora").

Zatem Chwesiuk można przetłumaczyć jako "potomek Chwiedora (Fiodora)".

Występowanie nazwiska Chwesiuk w Polsce

Nazwisko Chwesiuk jest stosunkowo rzadkie w Polsce, ale występuje głównie na wschodzie kraju, co wskazuje na jego kresowe pochodzenie (obecna zachodnia Ukraina lub południowa Białoruś).

Rozmieszczenie geograficzne:

Ogólna liczba: 528

- Najwięcej osób o tym nazwisku mieszka w województwie lubelskim (zwłaszcza w okolicach Chełma i Hrubieszowa) oraz podlaskim (okolice Białej Podlaskiej).

Biała Podlaska (45), Elbląg (25), Terespol (24), Małaszewicze (22), Warszawa (22), Wrocław (19), Dobrynka (16), Gorzów Wielkopolski (16), Horoszki Duże (16), Białystok (14), Międzyrzec Podlaski (13), Szczytno (13), Kobylany (12), Dzierzgoń (11), Poznań (10), Bruk (9), Nowa Dęba (9), Chełm (8), Lubartów (8), Lublin (8), Nowogródek Pomorski (8), Piekary Śląskie (7), Spręcowo (7), Szczecin (7), Zalesie (7), Hołowczyce-Kolonia (6), Łysów (6), Małaszewicze Małe (6), Mosty (6), Świętochłowice (6), Bytom (5), Cieleśnica (5), Dobromyśl (5), Drohiczyn (5), Kamionka (5), Luboń (5), Łosice (5), Małaszewicze Duże (5), Mieszkowice (5), Murawiec (5), Tychy (5), Zahorów (5), Gdańsk (4), Gdynia (4), Jabłeczna (4), Kopytów (4), Łeba (4), Łobaczew Duży (4), Nowa Ruda (4), Olsztyn (4), Ossówka (4), Siedlce (4), Siemiatycze (4), Stargard Szczeciński (4), Wasilków (4), Zamość (4), Łódź (3), Hołowczyce Stare (2), Sławacinek Stary (2), Hołowczyce Nowe (1), Jakówki (1), Komarówka Podlaska (1), Kostomłoty II (1), Nieznań (1), Sławacinek Nowy (1), Święty Gaj (1).

Podobne nazwiska

Ze względu na wspólne pochodzenie od imienia Fiodor, podobne nazwiska to:

- Fedoriuk (częste na Ukrainie), Chwedoruk, Fiedorczuk, Teodorczuk

Ciekawostki: Wariant Chwesiuk jest bardziej ukraiński, podczas gdy Chwedoruk może mieć białoruskie korzenie.

wtorek, 3 czerwca 2025

Moje blogowanie - ostatnie egzemplarze książki - dostępne na ALLEGRO i EBAY

Moje blogowanie - ostatnie egzemplarze książki - dostępne na EBAY i ALLEGR0

ALLEGRO: KUP TERAZ

EBAY: KUP TERAZ

OPIS KSIĄŻKI I SPIS TREŚCI: kliknij TUTAJ

INNE MOJE KSIĄŻKI: KLIKNIJ TUTAJ

piątek, 27 grudnia 2024

Rodowód nazwisk Chomiuk i Chwedoruk

W Polsce nazwisko "Chomiuk" jest stosunkowo rzadkie, z około 1 290 osobami je noszącymi i związane jest głównie z naszym rejonem, szczególnie w takimi miastami jak Biała Podlaska, Międzyrzec Podlaski, Lublin, Świniarów i Łosice [Nazwiska Polskie Chomiuk - nazwiska-polskie.pl]

Najwięcej osób o nazwisku Chomiuk mieszka w Białej Podlaskiej (99), Warszawie (38), Wrocławiu (38), Międzyrzecu Podlaskim (36), Lublinie (32), Świniarowie (31), Łosicach (23), Orchówku (22), Rudzie Śląskiej (20), Sosnówce (19), Białymstoku (18), Łęcznej (18), Parczewie (17), Porosiukach (17), Wygnankach (17), Bydgoszczy (16), Rybniku (14), Inowrocławiu (12), Siedlcach (12), Szachach (12), Debrznie (11), Jabłoniu (11), Jeleniej Górze (11), Mordach (11), Werpolu (11), Wandopolu (10), Nowym Stawie (9), Świdniku (9), Chełmie (8), Samowiczach (8), Starej Kornicy (8), Krakowie (7), Olsztynie (7), Ossówce (7), Przyłęgu (7), Bezwoli (6), Czosnówce (6), Derewicznej (6), Dębnie (6), Dzierżoniowie (6), Kąkolewnicy Południowej (6), Klukowszczyźnie (6), Milanowie (6), Ossowej (6), Witorożu (6), Golice-Kolonii (5), Górkach (5), Hańsku Pierwszym (5), Horodyszczu (5), Kaczorach (5), Kamiennej Górze (5), Kątach Wrocławskich (5), Konstantynowie (5), Koroszczynie (5), Kownatach (5), Łukowie (5), Michowie (5), Mysłowicach (5), Ostrówkach (5), Płocku (5), Pratulinie (5), Sławie (5), Tychach (5), Woźnikach (5), Wólce Krzymowskiej (5), Wólce Nosowskiej (5), Żorach (5), Bednarzówce (4), Bielsku Podlaskim (4), Bokince Pańskiej (4), Brudnie (4), Brwinowie (4), Czuchlebach (4), Gorzowie Wielkopolskim (4), Kolano-Kolonii (4), Koninie (4), Koszalinie (4), Lisewie (4), Mielcu (4), Mrągowie (4), Otwocku (4), Pogorzelcu (4), Puławach (4), Rajszewie (4), Siemiatyczach (4), Siemichoczu (4), Szczecinie (4), Terespolu (4), Ustce (4), Zabrzu (4), Jakówkach (3), Jankach (3), Miłkowie (3), Poznaniu (3), Pasłęku (2), Bordziłówce Starej (1), Brzezinach (1), Kiełczowie (1), Komarówce Podlaskiej (1), Olędrach (1), Oławie (1), Opolu (1), Podedwórzu (1), Porajowie (1), Przegalinach Małych (1), Ruskowie (1), Sławacinku Starym (1), Sokółce (1), Walimku (1), Witnicy (1). [https://nazwiska-polskie.pl]

W Polsce nazwisko "Chomicz" jest bardziej rozpowszechnione, z około 1 876 osobami je noszącymi [Nazwiska].

Województwa z największą liczbą osób o tym nazwisku to Podlaskie (335), Dolnośląskie (219) i Lubelskie (189.

Jaka jest etymologia tego nazwiska ? Nawet dla nosicieli tych nazwisk znaczenie nazwiska jest obce, przyjmują zazwyczaj pochodzenie nazwiska od … chomika,

Nazwisko "Chomiczuk" wywodzi się z języka wschodniosłowiańskiego i jest charakterystyczne dla terenów wschodniej Polski, zwłaszcza Lubelszczyzny. Jest to forma patronimiczna, co oznacza, że wskazuje na pochodzenie od przodka o imieniu "Choma" – wschodniosłowiańskiej wersji imienia Tomasz. Imię Tomasz pochodzi z aramejskiego "toma", oznaczającego "bliźniak". Sufiks "-czuk" pełni funkcję patronimiczną, wskazując na "syna Chomy" lub "potomka Chomy".

Warto zauważyć, że nazwiska z sufiksem "-czuk" są typowe dla wschodnich regionów Polski oraz obszarów Ukrainy i Białorusi, co odzwierciedla historyczne i kulturowe powiązania tych terenów.

Imię "Foma" jest męskim imieniem rosyjskim, pochodzącym z greckiego "Θωμάς" (Thomas). Wywodzi się ono od aramejskiego słowa "toma" (תאומא), które oznacza "bliźniak". W chrześcijańskim kalendarzu liturgicznym imię to jest przede wszystkim związane z apostołem Tomaszem, który głosił Ewangelię w Partii, Indiach i Persji

Podobnie nazwisko "Chwedoruk" wywodzi się z języków wschodniosłowiańskich i jest charakterystyczne dla wschodnich regionów Polski, zwłaszcza województwa lubelskiego i mazowieckiego. Pochodzi od imienia "Chwiedor" lub "Fiedor", które są wschodniosłowiańskimi formami imienia Teodor. Imię Teodor ma swoje korzenie w języku greckim, gdzie "Theodoros" oznacza "dar od Boga" (od słów "Theos" – Bóg i "doron" – dar).[Nazwiska]

Sufiks "-uk" w nazwisku pełni funkcję patronimiczną, wskazując na pochodzenie od przodka o imieniu Chwiedor lub Fiedor, co można interpretować jako "syn Chwiedora" lub "potomek Chwiedora". Tego rodzaju sufiksy są typowe dla nazwisk pochodzących z terenów wschodniosłowiańskich. [Nazwiska]

Według danych Instytutu Języka Polskiego PAN, nazwisko "Chwedoruk" nosi w Polsce 994 osoby, z czego najwięcej zamieszkuje województwa lubelskie (464 osoby) i mazowieckie (389 osób). Największe skupiska osób o tym nazwisku znajdują się w powiatach bialskim i łosickim. [Nazwiska]

Podsumowując, nazwisko "Chwedoruk" jest przykładem patronimicznego nazwiska o wschodniosłowiańskich korzeniach, związanego z imieniem Teodor, i jest charakterystyczne dla wschodnich regionów Polski.

W starożytności litera Taw miała dwa warianty wymowy: szczelinowy i wybuchowy. Dziś wariant szczelinowy zniknął; wymawiano go jak angielskie "th" w słowie "thin". Litera "Taw" trafiła do alfabetu greckiego jako theta (Θ, θ), której nazwa to "teta" (gr. θήτα). W nowogreckim nazywa się "fita" (dokładniej [θita]). W Międzynarodowym Alfabecie Fonetycznym grecka litera theta przedstawia bezdźwięczny dźwięk szczelinowy zębowy. Po przejściu do cyrylicy przekształciła się w literę "fita". W tradycji południowosłowiańskiej (do której należał także starosłowiański) wymawiano ją jako [t]. W staroruskich i cerkiewnosłowiańskich tekstach rosyjskiego pochodzenia zawsze wymawiano ją jako [f] i mniej więcej do połowy XVII wieku używano jej jako wariantu litery F (fert), niezależnie od etymologii. Ponieważ Pismo Święte trafiło do Rosji z Bizancjum, gdzie do tekstów biblijnych używano języka greckiego, wymowa imienia "Teom" przekształciła się w "Foma". [https://otvet.mail.ru/]

W języku greckim litera theta (Θ, θ) reprezentuje dźwięk zbliżony do angielskiego bezdźwięcznego "th" w słowie "think" [Wikipedia]. W polskiej transliteracji i transkrypcji greckich wyrazów theta jest zwykle oddawana jako "t". Przykładowo, greckie imię Θωμάς (Thomas) jest transliterowane jako "Tomasz". W przypadku imienia Θωμάς, litera theta jest transliterowana jako "t", a nie "ch". Dlatego poprawna polska forma tego imienia to "Tomasz". Nie ma uzasadnienia dla zamiany "th" na "ch" w tym kontekście.

A propos, litera "beta" kiedyś była wymawiana jako [v], a litera "epsilon" jako [i], dopóki nie znaleziono starożytnego tekstu opisującego życie pasterza i jego stada owiec. Dopiero wtedy spory dotyczące wymowy tych liter ustały, ponieważ owce i barany nawet w starożytnej Grecji nie mogły krzyczeć "wi", tylko "be".

Głoska „f” była obca językowi prasłowiańskiemu, a w języku polskim znalazła się dzięki zapożyczeniom z języków germańskich i łaciny. W najstarszych zapożyczeniach zastępowana przez [p] lub [b], np. niem. Farbe → pol. barwa. [wikipedia]. To tłumaczy, dlaczego nasi przodkowie nie przyjmowali formy Foma i Fiodor, lecz Choma i Chwedor.

piątek, 11 października 2024

Konkurs: Wspomnienia Dziadka lub Babci

„Miło oglądać zabytki i zarazem wspomnienia”,

„Wcześniej mój pradziadek miał tu swój sklep, a w budynku obok, gdzie teraz jest BD kebab, znajdowała się wytwórnia wód sodowych”,

„Zakład fryzjerski Orzechowskiego, a później sklepik z różnymi bibelotami i ciuchami w latach osiemdziesiątych robił furorę”,

„W środku wisiała tabliczka: 'Jesteś zadowolony, powiedz drugiemu. Jeżeli nie, powiedz mnie.'”

Komentarze te pokazują, jak wiele osób czuje silną więź z historią naszego miasta. Wspomnienia przodków – dziadków i babć – odgrywają ważną rolę w kształtowaniu naszego lokalnego dziedzictwa i tożsamości. Zainspirowany tymi refleksjami, postanowiłem ogłosić konkurs na Wspomnienia Dziadka lub Babci, abyśmy mogli podzielić się rodzinnymi historiami i pielęgnować naszą wspólną przeszłość.

Serdecznie zapraszam wszystkich do udziału w konkursie. Szczegóły znajdziecie w załączonym regulaminie. Niech nasze wspomnienia przetrwają pokolenia!

„Mój Terespol” - Administrator

Regulamin:

piątek, 4 października 2024

Stara chata na ul. Wojska Polskiego

Nowe życie chatki - dawny zakład fryzjerski Orzechowskiego. Zdjęcia z 2016 roku i aktualne.

Zdjęcie i komentarz p. Wojciecha Wasiluka: Wcześniej mój pradziadek miał tu swój sklep

, a w budynku obok, czyli tam gdzie znajduje się BD kebab - była wytwórnia wód sodowych.

poniedziałek, 13 listopada 2023

Historia jednej koperty

Historia rodu Baggehufwud – Baggovut – Baggo

poniedziałek, 14 sierpnia 2023

Ławeczka Andrzeja Baja

4 lata temu opublikowałem tu artykuł, w którym opisałem losy przedwojennego burmistrza Terespola – Andrzeja Baja. Artykuł dał inspirację do uhonorowania zasłużonego dla miasta burmistrza – w dniu 13 sierpnia 2023 przy ul. Wojska Polskiego 130 została odsłonięta jego ławeczka.

Autor na ławeczce z Andrzejem Bajem

O Andrzeju Baju można poczytać również w mojej książce zatytułowanej „Mojej Blogowanie”. Spis treści te książki:

1. Co to jest blogowanie?

2. Moja Portugalia

3. Luiz Vaz De Camoes – piewca narodu portugalskiego

4. Tricanas de Coimbra

5. Mój Terespol - Terespol nad Bugiem?

6. Taras widokowy na Bugu w Terespolu

7. Ogórki terespolskie

8. Major Władysław Jaskólski

9. 80 lat Hal Targowych w Terespolu

10. Andrzej Bay – burmistrz Terespola 1935‑1939

11. Horodyszcze

12. Ulica Graniczna w Terespolu

13. Łut szczęścia

14. Moja Białoruś - Białoruś, ojczyzno moja!

15. Moja wokanda

16. Firlejka

17. Polska Wschodnia – problemy z nieuregulowaną własnością

18. Moja genealogia

19. Jan Frąckowiak – syn ziemi nowotomyskiej

20. Jan Frąckowiak – kawaler orderu Virtuti Militari

21. Franciszek Philips – żołnierz armii Andersa

22. Światowid

23. Ugartsthal

24. Moje hobby – filatelistyka

Jestem również autorem notki biograficznej o Andrzeju Baju i majorze Władysławie Jaskólskim w wikipedii oraz powiązanej z A. Bajem notki o miejscowości Horodyszcze. Książka do kupienia na olx i ebay.

czwartek, 23 lutego 2023

Dubów, Studzianka, Koszoły i Dokudów - nasi przodkowie na portalu internetowym Polska1926

Portal https://polska1926.pl/ to prezentacja jednego z największych imiennych spisów społeczeństwa międzywojennej Polski. Wśród 5,5 mln podpisów niemal każdy z nas może odnaleźć swojego bliskiego. Możliwość poznania fragmentu rodzinnej historii, przy jednoczesnym szerszym spojrzeniu na społeczeństwo II RP i włączeniu m.in. osób prywatnych, nauczycieli, uczniów, przedstawicieli organizacji pozarządowych, samorządów, do wspólnego opowiadania o 100 latach polskiej niepodległości, stanowi główną ideę projektu. 5,5 mln podpisów, to może być tyle samo jednostkowych historii pozwalających spojrzeć w przeszłość, by zrozumieć teraźniejszość i być ważną nauką na przyszłość. Zachęcamy do poszukiwania bliskich, uczniów Państwa szkół, dawnych mieszkańców miejscowości bliskich czy tych dalszych i prosimy o pomoc w odczytywaniu ich podpisów i opowiadaniu ich historii!

Sto lat temu, dzięki staraniom m.in. Ignacego Paderewskiego, USA nie tylko uznały polską państwowość za warunek pokojowego ładu w Europie (13. punkt programu pokojowego Prezydenta Woodrowa Wilsona przewidywał odrodzenie niezawisłego państwa polskiego), ale także udzieliły II RP wsparcia materialnego o wartości około 200 milionów dolarów. Amerykańska misja humanitarna, której przewodził przyszły prezydent USA Herbert Hoover, realnie przyczyniła się do utrzymania przez Polskę dopiero co odzyskanej niepodległości. W 150. rocznicę ogłoszenia amerykańskiej Deklaracji Niepodległości naród polski postanowił podziękować narodowi amerykańskiemu za tę pomoc. Między kwietniem a lipcem 1926 r. zebrano w całym kraju 5,5 miliona podpisów pod Deklaracją Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych.

Tzw. adres dziękczynny jest wyjątkową kolekcją nie tylko ze względu na skalę oraz zaangażowanie sygnatariuszy. 5,5 miliona podpisów mieszkańców II RP: Polaków, Żydów, Ukraińców i Niemców, to blisko 20 procent ludności kraju w 1926 roku. Wewnątrz II RP powstał swoisty zbiorowy portret społeczeństwa. W trakcie akcji zbierania podpisów miał miejsce przewrót majowy. Pogrążone w politycznym zamęcie społeczeństwo polskie potrafiło stworzyć dokument unikatowy, nie tylko w relacjach polsko-amerykańskich. Delegacja II RP zawiozła do Waszyngtonu i złożyła na ręce prezydenta Calvina Coolidg'a 111 tomów z ponad 30 tysiącami stron, gdzie podpisy – od najwyższych władz państwowych po najmłodsze piszące dzieci – opatrzone były grafikami wybitnych polskich plastyków. Oryginał, złożony w Bibliotece Kongresu USA, zniknął z czasem z pamięci Polaków, a także z dyplomatycznych relacji obu krajów.

Poniżej prezentuję wybrane podpisy uczniów ze szkoły w Gminie Łomazy: Dubów, Studzianka, Koszoly i Dokudów (gmina Biała Podlaska).